Τι είναι πολυώνυμο;
Το πολυώνυμο είναι μια μαθηματική παράσταση που αποτελείτται από μεταβλητές και σταθερές που συνδέονται με τις πράξεις της πρόσθεσης, αφαίρεσης και πολλαπλασιασμού. Εκφράζει σχέσεις μεταξύ των μεταβλητών.
Κύρια χαρακτηριστικά των πολυωνύμων:
– Μεταβλητές: Συμβολίζονται συνήθως με γράμματα, όπως x , y κ.λπ.
– Σταθερές: Αριθμοί, όπως 5 ή -2 .
– Εκθέτες: Οι δυνάμεις των μεταβλητών, οι οποίες πρέπει να είναι μη αρνητικοί ακέραιοι.
– Όροι: Τα μέρη μιας πολυωνυμικής παράστασης που χωρίζονται με τα σύμβολα “+” ή “-“.
1. 3x^2 + 5
– Εδώ, x είναι η μεταβλητή, 3 είναι ο συντελεστής του x^2 , και 5 είναι η σταθερά.
2. 2xy – 7
– Εδώ, 2xy είναι το γινόμενο δύο μεταβλητών x και y , και ο βαθμός είναι το άθροισμα των εκθετών των x και y .
– 2x^{-2} : Δεν επιτρέπεται ο αρνητικός εκθέτης.
– \dfrac{1}{y+2} : Δεν επιτρέπεται η διαίρεση με μεταβλητή.
– \sqrt{2x} : Δεν επιτρέπεται ο εκθέτης να είναι κλάσμα (εδώ 1/2 ).
Βαθμός πολυωνύμου:
Ο βαθμός ενός πολυωνύμου είναι ο μεγαλύτερος εκθέτης των μεταβλητών του.
Για πολλές μεταβλητές, αθροίζουμε τους εκθέτες κάθε όρου.
Για παράδειγμα:
Για να βρούμε τον βαθμό του πολυωνύμου 4x^2y + 3xy^2 + 5y^3 , πρέπει να εξετάζουμε τον βαθμό κάθε όρου. Ο βαθμός κάθε όρου είναι το άθροισμα των εκθετών των μεταβλητών σε αυτόν τον όρο.
1. Πρώτος όρος: 4x^2y
– Ο εκθέτης του x είναι 2 και του y είναι 1 .
– Ο βαθμός του όρου είναι 2 + 1 = 3 .
2. Δεύτερος όρος: 3xy^2
– Ο εκθέτης του x είναι 1 και του y είναι 2 .
– Ο βαθμός του όρου είναι 1 + 2 = 3 .
3. Τρίτος όρος: 5y^3
– Εδώ έχουμε μόνο το y με εκθέτη 3 .
– Ο βαθμός του όρου είναι 3 .
Όλοι οι όροι έχουν βαθμό 3 , οπότε ο βαθμός του πολυωνύμου είναι 3 .
Άρα, ο βαθμός του πολυωνύμου είναι 3 .
Τύποι πολυωνύμων με βάση τον αριθμό των όρων:
– Μονώνυμο: Πολυώνυμο με έναν όρο (π.χ. 6x^2 ).
– Διώνυμο: Πολυώνυμο με δύο όρους (π.χ. x + 5 ).
– Τριώνυμο: Πολυώνυμο με τρεις όρους (π.χ. 3x^3 + 8x – 5 ).
Τύποι πολυωνύμων με βάση τον βαθμό:
– Μηδενικό Πολυώνυμο: Βαθμός = 0 (π.χ. 0 ).
– Σταθερό Πολυώνυμο: Μόνο σταθεροί όροι, χωρίς μεταβλητές (π.χ. 7 ).
– Γραμμικό Πολυώνυμο: Βαθμός = 1 (π.χ. x – 4 ).
– Τετραγωνικό Πολυώνυμο: Βαθμός = 2 (π.χ. 2x^2 – 7 ).
– Κυβικό Πολυώνυμο: Βαθμός = 3 (π.χ. 3x^3 – 2x ).
Πράξεις με πολυώνυμα:
Στα πολυώνυμα μπορούμε να εκτελέσουμε τις βασικές αριθμητικές πράξεις:
1. Πρόσθεση: Προσθέτουμε τους συντελεστές των όμοιων όρων.
2. Αφαίρεση: Αφαιρούμε τους συντελεστές των όμοιων όρων.
3. Πολλαπλασιασμός: Πολλαπλασιάζουμε κάθε όρο του ενός πολυωνύμου με κάθε όρο του άλλου.
4. Διαίρεση: Διαιρούμε κάθε όρο του ενός πολυωνύμου με κάθε όρο του άλλου.
Ιδιότητες των πολυωνύμων:
1. Πρόσθεση/Αφαίρεση: Ο βαθμός του αποτελέσματος είναι το πολύ ίσος με τον μεγαλύτερο από τους βαθμούς των πολυωνύμων.
2. Πολλαπλασιασμός: Ο βαθμός του γινομένου είναι το άθροισμα των βαθμών των παραγόντων.
3. Παραγοντοποίηση: Διαχωρίζουμε τα πολυώνυμα σε γινόμενο απλούστερων παραγόντων.
4. Θεώρημα Μπεζού: Ένα πολυώνυμο P(x) είναι διαιρετό με x – a αν και μόνο αν P(a) = 0 .
Ρίζες των πολυωνύμων:
Οι ρίζες ενός πολυωνύμου είναι οι τιμές των μεταβλητών που κάνουν το πολυώνυμο ίσο με το μηδέν.
Πάμε να το κατανοήσουμε με ένα παράδειγμα.
Παράδειγμα Έστω το πολυώνυμο P(x) = x^2 – 4x + 3 . Για να βρούμε τις ρίζες του πολυωνύμου, πρέπει να λύσουμε την εξίσωση P(x) = 0 , δηλαδή:
x^2 – 4x + 3 = 0Μπορούμε να λύσουμε την εξίσωση με τη μέθοδο παραγοντοποίησης.
Αρχικά, βρίσκουμε δύο αριθμούς που το άθροισμά τους είναι -4 (ο συντελεστής του x ) και το γινόμενό τους είναι 3 (ο σταθερός όρος). Αυτοί οι αριθμοί είναι το -1 και το -3 .
Παραγοντοποιούμε το πολυώνυμο ως εξής:
P(x) = (x – 1)(x – 3) = 0Τώρα, εξισώνουμε κάθε παράγοντα με το μηδέν:
x – 1 = 0 ή x – 3 = 0
Λύνοντας τις εξισώσεις:
– x = 1
– x = 3
Άρα, οι ρίζες του πολυωνύμου P(x) = x^2 – 4x + 3 είναι x = 1 και x = 3 .
Αυτές οι τιμές κάνουν το πολυώνυμο ίσο με το μηδέν: P(1) = 0 και P(3) = 0 .
Leave a Reply