Τι είναι το σημείο βρασμού;
Ο βρασμός του νερού είναι ένα συνηθισμένο φαινόμενο στην καθημερινή μας ζωή, αλλά η επιστήμη που κρύβεται πίσω από αυτό δεν είναι γνωστή σε όλους.
.
Στο επίπεδο της θάλασσας, το νερό βράζει στους 100°C. Ωστόσο, αυτή η τιμή δεν είναι σταθερή αλλά μειώνεται με το υψόμετρο. Ανεβαίνοντας ψηλότερα στα βουνά, η ατμοσφαιρική πίεση πέφτει και το ίδιο συμβαίνει και με το σημείο βρασμού του νερού. Γιατί συμβαίνει αυτό; Σε χαμηλότερες πιέσεις, όπως σε μεγάλα υψόμετρα, ο αέρας «πιέζει» λιγότερο τα μόρια του νερού, οπότε αυτά απαιτούν λιγότερη ενέργεια για να διαφύγουν στον αέρα. Για το λόγο αυτό, το νερό βράζει σε χαμηλότερη θερμοκρασία.
.
Το φαινόμενο αυτό αποτέλεσε σημαντικό εργαλείο για τους πρώτους εξερευνητές και ορειβάτες. Χρησιμοποιούσαν το σημείο βρασμού του νερού για να εκτιμήσουν το υψόμετρό τους, έχοντας έτσι ένα έξυπνο φυσικό βαρόμετρο. Παρατηρώντας σε ποια θερμοκρασία έβραζε το νερό, μπορούσαν να συμπεράνουν πόσο ψηλά είχαν ανέβει.
.
Τι συμβαίνει όμως όταν πηγαίνουμε προς την αντίθετη κατεύθυνση και αυξάνουμε την πίεση; Ένα πολύ καλό παράδειγμα είναι η χύτρα ταχύτητας. Σε αυτό το αεροστεγώς κλεισμένο «δοχείο», η πίεση αυξάνεται, ανεβάζοντας το σημείο βρασμού του νερού. Αντί για τους συνήθεις 100°C, το νερό σε μια χύτρα ταχύτητας βράζει σε υψηλότερη θερμοκρασία. Το ανεβασμένο σημείο βρασμού είναι το κλειδί για την αποτελεσματικότητά της – η υψηλότερη θερμοκρασία μαγειρεύει το φαγητό πιο γρήγορα.
.
Στην καθημερινότητα μας, το εύρος της θερμοκρασίας βρασμού είναι αρκετά μεγάλο: σε μια χύτρα ταχύτητας το νερό βράζει στους 120 °C ενώ στην κορυφή του Έβερεστ βράζει στους 68 °C. Βέβαια, σε πολύ χαμηλές πιέσεις, που μπορούν να επιτευχθούν μόνο με μια αντλία κενού, το νερό μπορεί να βράζει στους…0 °C!
.
Από το ημερολόγιο του Κάρολου Δαρβίνου:
Πηγή: planetphysics.gr
Leave a Reply